Nogal wat vlinderfoto’s in de blogosfeer de laatste weken, naar aanleiding van de Vlindertelling… Allemaal eerder de “gewone” vlindertjes bij ons. Al kunnen die ook heel mooi zijn als ge ze eens van dichterbij bekijkt. Natuurlijk was het vlindertelweekend pas voorbij of er begonnen vlinders/motten op te duiken die ik nog niet eerder gezien had in de tuin. Lees verder
Fotografie
Vogelvrij
In onze tuin durven de vogeltjes niet te komen. Te veel poezen in de buurt, in combinatie met tuin te klein, vermoed ik. Met die vriestemperaturen van tegenwoordig heb ik nochtans voor hen wat eten omhooggehangen, maar ’t zal voor noppes zijn.
Alleen de vriezeman komt langs.
Schapenwolkjes
Cirrocumulus is dikwijls wat moeilijker te zien omdat hij dunner is dan andere (lagere) cumulussoorten, maar ook omdat hij hoger voorkomt. Eén van de vier soorten is Cirrocumulus floccus (Cs flo), kleine, onopvallende wolkenplukjes. De wolkjes bestaan uit ijskristallen en eventueel onderkoelde waterdruppels.
Er zijn twee varianten, waarvan Cirrocumulus undulatus (Cc un) er één is. De wolkenplukken komen hier in rijen voor, gevormd door de wind.
Cirrocumuluswolken zijn altijd doorzichtig genoeg om het de waarnemer mogelijk te maken te zien waar de zon of de maan staat. Ze kunnen duiden op onstabiliteit in de hogere luchtlagen en kunnen een voorbode zijn van onweer.
Altocumuluswolken zijn de grotere schapenwolken. Soms zijn beide soorten moeilijk van elkaar te onderscheiden, waarbij dan de schijnbare omvang de doorslag geeft. Als de wolken op 30° of meer boven de horizon een omvang hebben tussen 1° en 5°, behoren ze tot de soort Altocumulus. De hoek kan geschat worden door langs een gestrekte arm te kijken; duim en wijsvinger naast elkaar vormen ongeveer een hoek van 1°. Een vuist vormt ongeveer een hoek van 10°.
Altocumulus floccus (Ac flo) bestaat uit kleine, afzonderlijke wolkenplukjes, dikwijls tamelijk ver uit elkaar. Ook zij duiden op instabiliteit op dat niveau en zijn vaak een aanwijzing voor naderend onweer.
Hadden de wolkjes van de laatste foto de hele hemel bedekt, dan had ik denk ik moeten spreken van Altocumulus stratiformis (laagvormig).
(De foto’s van Cirrocumulus zijn op vrijdag 13/07/07 getrokken; de foto van Altocumulus op zondag 15/07/07.)
Harvest Moon
Tegenwoordig staat de volle maan in volle glorie aan de nachtelijke hemel. Gisterennacht kreeg ik ’t zot in mijne kop en ik moest en zou er een fotootje van nemen. Met een toestel gelijk het mijne en zonder statief is dat niet direct simpel. Om niet te veel last te hebben van de bibberaties heb ik het toestel zo goed en zo kwaad als dat ging proberen vastklemmen tegen het vensterglas.
Dit was een eerste poging. Dat krijg je als je de sluiter niet lang genoeg laat openstaan.
Nogal zwart dus.
Bij mijn volgende (half mislukte) pogingen hield ik de sluiter open tot ik een tweede keer op de ontspannerknop drukte. Toen zeilden er opeens wolken langs de maan… en kreeg je dit effect:
Ik weet het; de maan is wat langwerpig. Vermits mijn hand natuurlijk rotsvast en onbeweeglijk was, moet het raam wel bewogen hebben. Was er gisteren een aardbeving misschien? Afijn, de kring rond de maan is dus een corona. Komt wel vaker voor. Eigenlijk elke keer als er zich dunne bewolking voor de maan bevindt, met fijne waterdruppeltjes. We zien dan een heldere schijf en soms ook nog zwakgekleurde ringen. Hoe kleiner de waterdruppeltjes in de wolken, hoe groter de corona wordt.
Nog eentje om het af te leren.
Blijkbaar hebben alle volle manen ook hun eigen naam. Die van september-oktober wordt ook wel de oogstmaan genoemd. Als eind september de laatste oogsten werden binnengehaald maakte men dankbaar gebruik van het licht van de maan om tot laat door te werken. In twee op drie jaren valt ze in september, en anders in oktober.
Links:
– Farmer’s almanac: full moon names
Neerslag
Zeg nooit zomaar regen tegen wat uit een wolk valt! Neerslag die de grond bereikt, wordt ook ‘praecipitatio’ genoemd, ook als dat sneeuw of hagel is. Onlangs kon je het goed zien:
Rechts het regengordijn, links regende het niet. Waar ik stond ook niet. Ik stond in de keuken.
Soms valt er ook neerslag uit een wolk die de grond niet bereikt. De neerslag verdampt een eind onder de wolk. Dat heet dan ‘virga’ (Latijn voor twijg). Afhankelijk van de wind onder de wolk kunnen de valstrepen van vertikaal tot vrijwel horizontaal voorkomen. Ik heb een beetje gewacht met de bovenste foto, tot ik ook een foto kon maken van virga, maar bij de geschikte gelegenheden had ik mijn toestel niet bij… Het zal er wel nog eens van komen.
Fotoboek
Een tijdje geleden berichtte buddha over zijn ervaringen met TicTacPhoto. Ik was terzelfdertijd bezig met het maken van een fotoalbum over onze kleine meid, met per maand een paar fotootjes vanaf haar geboorte tot en met haar tweede verjaardag. Ik twijfelde toen even of ik zou verder doen met het Extrafilm-album, of zou herbeginnen met TicTacPhoto.
Toen ik zijn relaas las, heb ik toch maar voortgedaan met Extrafilm. De keuze uit kaften en kleuren is wel minder groot en je hebt niet de mogelijkheid om tekst op de kaft te laten drukken, maar je bestelt nu eenmaal zo’n album om mooie foto’s te hebben. En bij buddha bleek er toch iets te schorten aan de kleuren.
Ondertussen heb ik het album ontvangen. 105 foto’s verdeeld over 32 pagina’s voor 31 euro. Ik had 7,5 euro korting door een code in te geven uit de Metro-krant.
Dit is het resultaat…
Het is iets kleiner uitgevallen dan we gedacht hadden, maar de maten waren wel opgegeven; we hadden het altijd kunnen nameten. Jammer genoeg kan je geen titel opgeven om op de kaft te laten zetten en was ik zelf vergeten een titelblad aan te maken…
Voor de rest valt het heel goed mee, ook de kwaliteit van de foto’s. Voor die prijs begin ik er niet aan om al die foto’s zelf af te drukken…
Bijzon
Héél onze vakantie aan zee heb ik de lucht zitten afturen naar iets wat de moeite waard was om een foto van te maken; iets wat in mijn Weerboekje vermeld staat. Niets! Mooie wolken, dat wel. Vooral Cirrus tegen de avond.
Op onze laatste avond aan zee was het echter prijs.
Rechts van de zon was er een heldere, gekleurde vlek te zien. Net een klein regenboogje. Regenbogen komen echter altijd aan de tegenovergestelde kant van de zon voor. Op de foto is het natuurlijk weer eens minder goed te zien. Ik heb mij trouwens zó gezet dat de zon grotendeels achter een gebouw zat.
Direct in mijn Weerboekje gedoken. Een bijzon of parhelium (in het Engels ‘parhelion’, ‘mock sun’, ‘false sun’ of ‘sun dog’) blijkt het meest voorkomende haloverschijnsel, alhoewel het de eerste keer is dat ik er één zie… Soms komen er zelfs twee voor, aan elke kant van de zon één.
Volgens het boekje ontstaan bijzonnen als licht wordt gebroken door normale, zeshoekige ijsplaatjes, waarbij de grote, platte oppervlakken horizontaal liggen. Ze zouden enkel voorkomen bij Cirruswolken.
Even inzoomen…
Toen ik wat later op het idee kwam om de zon achter een verkeersbord te verstoppen, was de (rechter)bijzon al minder goed te zien. Een linkerbijzon was volgens mij afwezig, ofwel kon ik ze niet zien omdat ze achter de flatgebouwen zat.
Links van de twee meest rechtse paaltjes zijn nog net wat regenboogkleurtjes te zien. (Hoe doe je dat trouwens, foto’s plaatsen die vergroten als je er op klikt?)
Mamma
Gisteren heeft het weer geonweerd. Bij een van de passerende onweders kon ik dit plaatje schieten:
En wat meer ingezoomd:
Aan de onderzijde van de wolk, die naar ik aanneem een Cumulonimbus-donderwolk was omdat het wat rommelde, hingen net zakjes naar beneden.
Laat mij dat nu net in mijn Weerboekje gelezen hebben zie! Opgezet gelijk nen hond met zijn vlooien, zoals ze bij ons zouden zeggen, als ze mij naar mijn fototoestel zouden zien huppelen.
‘Mamma‘ heet het verschijnsel, maar ook wel ‘mammatus’ of ‘mammato-cumulus’. Latijn voor uier. Ze kunnen er soms heel spectaculair uitzien; zeker als de ondergaande zon hen oranje tot goud kleurt. Soms kunnen het enorme zakken worden.
Om te kunnen ontstaan, moet er onder de wolk een droge luchtlaag liggen en moet er binnen in de wolk een neerwaartse wind staan (lucht die boven in de wolk afkoelt en daalt).
Nog een handige website gevonden met een aantal foto’s om het determineren van wolken te vergemakkelijken. Mamma-wolken staan er ook tussen, maar er wordt vermeld dat ze gelinkt worden aan tornado’s, wat echter niet zo zou zijn.
Shelfcloud
Afgaande op de titels zou je haast denken dat dit een Engelstalige blog is. Heel toevallig echter, na de post van gisteren, gaat het vandaag weer over een weerkundig verschijnsel. Gelukkig lag mijn fototoestel nog klaar om de lichtende nachtwolken te betrappen.
Volgens de nieuwsberichten deze morgen heeft Zuid-West-Vlaanderen gisterenavond een wolkbreuk te verwerken gekregen. In hetzelfde nieuwsbericht liet men de heer Luc Durant aan het woord, burgemeester van Ninove, waar eveneens een pak hemelwater naar beneden is gekomen. Laat Ninove nu slechts een paar kilometer van Haaltert verwijderd zijn, en dan krijg je volgende foto’s:
Dit zou dus wel eens een “shelfcloud” kunnen zijn. Al zullen er wel al veel betere en mooiere kiekjes van genomen zijn. Ik zal nog veel moeten oefenen met mijn kodakske. Of een beter apparaat kopen.Volgens de website van het KNMI worden zware onweersbuien “soms voorafgegaan door rolwolken. In de meteorologie wordt zulke bijzondere wolkenvormen ook wel arcus (boogwolk) of shelfcloud (boekenplankenwolk) genoemd. De angstaanjagende rolwolk ontstaat wanneer koudere lucht die met de onweersbui meekomt in aanraking komt met veel warmer lucht aan het aardoppervlak. In de lucht kan dan een wolkenrol ontstaan die er zeer onheilspellend uitziet.”
En nog (www.weer.nl):
“Op dat grensvlak ontstaat een dunne, vaak helwit oplichtende wolkenlaag die aan zijn warme kant (aan de voorzijde dus) omhoog de buienwolk in wordt getrokken en aan zijn koude kant de bui wordt uitgeduwd. Vaak maakt de wolk hierdoor een schuine helling richting de wolk. En tegelijkertijd zijn in die wolk, door de tegengestelde windrichtingen die er vat op hebben, allerlei turbulente bewegingen zichtbaar. Dit type wolk wordt een shelfcloud genoemd, zolang hij aan de buienwolk vast zit.”
Die helblauwe lijn op de rand van de wolk zie je nog net op de foto’s. In het echt was het natuurlijk veel imposanter. Het is die helle lijn die mij doet menen dat het om een shelfcloud gaat. Zoiets móét gewoon een eigen naam hebben…
Toen die shelfcloud over mijn hoofd passeerde, stak een stevige wind op, stevig genoeg om mij snel-snel nog een aantal potplanten in veiligheid te laten brengen.
De laatste foto is genomen toen de rand van de wolk al overgetrokken was. De kolkende wolken boven mijn hoofd bleven echter voor een indrukwekkend schouwspel zorgen, zolang ik buiten durfde blijven. Bliksem en donder kwamen wel niet dichterbij dan een goeie drie kilometer, schat ik. De bui zat veel dichter bij Ninove…
Noctilucent clouds
Mijn eerste blog, mijn eerste postje! Ik weet nog niet of ik voldoende stof heb om om de paar dagen, laat staan elke dag, iets op het net te gooien. We zullen wel zien hoe het loopt. Wie weet duikt er hier geen kat op en sta ik hier te zwammen voor de hond zijn ***.
Het volgende stond in de krant een aantal dagen geleden. Deze zomer is al verschillende keren een bijzonder verschijnsel te zien geweest. Lichtende nachtwolken. Geef nu toe, als je de Engelse term hoort, spring je toch uit je bed en de achterdeur uit met het gezicht naar de nachthemel gekeerd, pyjama aan of niet. De Nederlandstalige omschrijving zegt het ook wel allemaal, maar nét niet mysterieus genoeg…
Lichtende nachtwolken zijn kleine stofdeeltjes in de bovenste lagen van de dampkring. Er zet zich een laagje ijs af op die stofdeeltjes en dat ijs weerspiegelt dan het zonlicht. De nachtwolken hangen veel hoger dan normale wolken, namelijk op 80 kilometer boven de aarde, terwijl normale wolken zich op 20 kilometer hoogte bevinden.
Na dat krantenbericht lag het digitale fototoestel klaar. Elke avond stond ik op post vandeweek. Natuurlijk lieten ze zich niet meer zien; ze zullen wat cameraschuw zijn. Maar niet getreurd, morgen zou de kans weer groot zijn om ze te zien. Ik heb al de handleiding van mijn toestelletje nagekeken (hoe stel ik het diafragma in? Euh, wat is diafragma nu ook weeral?). Mijn pyjama ligt ook klaar.
Alcyons nest 